Добавлены профессиональными переводчиками и компаниями и на основе веб-страниц и открытых баз переводов.
كردستان
ستایلی نووسین پێشەکی دەبێت هەموو نووسینێک، چ ڕاپۆرت بێت یان توێژینەوە، بە ستایلێکی ستانداردی ئەکادیمیی بنووسرێتەوە. لە زۆربەی زانکۆ بەناوبانگەکانی دونیا، یەک ستایلی نووسین هەیە و هەموو بەش و کۆلێژ و فاکەڵتیەکان، بە هەموو پسپۆڕیەکانەوە، پەیڕەوی دەکەن. بێگومان دەبێت هەموو ستایلەکان لە چوارچیوەی پێوەر و ستانداردی جیهانی بن. بەم پێیەش، زۆربەی زانکۆیەکانی دونیا، یان ڕێنمایی ستایلی زانکۆی هارڤارد (harvard university) یان زانکۆی شیکاگۆ (chicago university) بەکاردەهێنن. زانیاری سەرەکی • دەبێت فۆنتی ”گۆران“ بە سیستەمی یونیکۆد بەکاربهێندرێت. یان هاوشێوەکەی • دەبێت هەموو توێژینەوەیەک یان ڕاپۆرتێک لە لاپەڕەی a4 بنووسرێتەوە و پرنت بکرێت. • دەبێت ئاماژە بە ژمارەی لاپەرەکان لە خوارەوەی لاپەڕەکان دیاربێت. دەکرێت ژمارەکان یان لە ناوەڕاست یان لە لایەکی لاپەڕەکاندا دابنرێن. • دەبێت بۆشایی نێوان هێڵەکان ١.٥ بێت. • فۆنتی تایتڵی سەرەکی بە شێوازی bold دەبێت و بە قەبارەی فۆنتی ١٨. • دەبێت قەبارەی فۆنتی نووسین ١٤ بێت. • دەبێت بۆشایی لای ڕاست و لای چەپی لاپەڕەکانی نووسین ٢.٥٤ سانتیمەتر بێت. • دەبێت بۆشایی سەرەوە و خوارەوەی لاپەڕە ٣.١٧ سانتیمەتر بێت. • دەبێت هەموو توێژینەوەیەک justify بکرێت: واتە هەموو لایەکانی ڕستەکان لە یەک ئاستتدابن. • قسەی وەرگیراو (اقتباس) دەبێت لە نێوان ”دوو چوکلە“ بێت. • ئەگەر قسەی وەرگیراو لە ٤٠ وشە زیاتر بێت، ئەوا دەبێت دێنت بکرێت. • لە دوای قسەی وەرگیراو، ئاماژە بە سەرچاوەکە دەکرێت. تەنها (پاشناو، ساڵی دەچوون: لاپەڕە) لە ناو تێکستەکەدا دەنووسرێتەوە. زانیاری تەواوی سەرچاو و نووسەرەکە لە کۆتاییدا لە بەشی سەرچاوە ئاماژەی پێدەکرێت. • لە پێش هتد (هەتا دوایی)، دەبێت سێ ... خاڵ، نە زیاتر و نە کەمتر، دابندرێت • ژمارە لەناو تێکستدا دەبێت بە نووسین بێت (وەکو: یەک ساڵ، دوو مانگ، سێ هەفتە ... هتد)، نەک ١ ساڵ، ٢ مانگ ، ٣ هەفتە ... هتد. • دەبێت دەردوو لای داش (-) سپەیسی هەبێت. • ئەو وشە یا پەیڤ یان ڕستانەی دەکەونە نێوان دوو کەوانەوە، دەبێت بەبێ سپەیس بن (واتە دەبێت سپەیس لە نێوان وشەی سەرەتا و کۆتاییدا نەبێت). • هیچ سپەیسێک لە نێوان وشەی پێش فاریزە و فاریزەدا نییە. بەهەمان شێوەش، سپەیس لە نێوان خاڵی کۆتایی ڕستە و وشەی کۆتاییدا نییە. • وشەی لار (italic)، تەنها بۆ زاراوەی بیانی یان وشە و پەیڤی نەبیستراو دادەندرێت و لە ناو کەوانەیەکیش ئاماژە بە واتاکەی دەکرێت. • دەبێت سەرچاوە بکەوێتە کۆتایی توێژینەوەکە. • سەرچاوە دەبێت بەپێی ئەلف با ڕێزبەند بکرێت. • نابێت ژمارە بۆ ڕێزبەندی سەرچاوەکان دابندرێت. • وێنە و نموونەی هێڵکاری تایبەت بە بابەتەکانی نووسین یان توێژینەوەکە دەبێت لەناو تێکستی نووسین دابندرێن نەک لە پاشکۆ. • پاشکۆ تەنها بۆ دۆکیومێنتی لاوەکی (ئەگەر هەبێت) بەکاردەهێندرێت. • تەنها تایتڵی چاپتەر لە ناوەڕاست و سەرەوەی لاپەڕەدا دەنووسرێت. • چاپتەر بە بۆڵد (bold) و فۆنتی ١٨ دەنووسرێت. • ناونیشانی لاوەکی لە دەستە ڕاست بە بۆڵد (bold) و بە فۆنتی ١٤ دەنووسرێت. • نابێت بە هیچ شیوەیەک تیکستی نووسین بە بۆڵد (bold) بنووسرێت. • نابێت ناوی کەس و شوێن و داستان و ... هتد لەناو دوو کەوانەدا بنووسرێن. بەڵام ئەگەر پیتی بزوێن (یان وامرازی په‌یوه‌ندی) لە دوای ناوەکانەوە هات، ئەوا دەبێت ناوەکە بکەێتە نێوان دوو کەوانەوە. نموونە ١: ١. تایتڵی سەرەکی ٢. تایتڵی لاوەکی ٣. پاڕەگراف نووسین ٤. پەراوێز (هامش) ٥. سەرچاوە لە ناو تێکستی نووسین (١) تایتڵی سەرەکی لە ناوەڕاست لاپەڕە دەنووسرێت بە شێوازی bold و فۆنتی ١٨. (٢) تایتڵی لاوەکی لە دەستی ڕاست دەنووسرێت بە شێوازی bold و فۆنتی ١٤، بەبێ دێنتی پاڕەگراف. (٣) یەکەم پاڕەگراف لەژێر تایتڵی لاوەکی دەنووسرێتەوە بەبێ دێنتی پارەگراف و بەبێ شێوازی نۆڕماڵ (بەبێ bold) و بە فۆنتی ١٤. دووەم پارەگراف دێنت دەکرێت. (٤) هامش تەنها بۆ زانیاری بەکاردەهێندرێت. (٥) سەرچاوە و قسەی وەرگیراو (اقتباس) لە ناو هێماکانی ”“ دادەنرێن و لەناو خودی تێکستەکە دەنووسرێتەوە. دوای هێماکانی ”وەرگیراو“، زۆربەی جار خاڵی کۆتایی ڕستە دادەندرێت. ئەگەر قسەی وەرگیراو لە ٤٠ وشە زیاتر بێت، ئەوا دێنت دەکرێت. وەکو ئەم نموونەیەی خوارەوە: گەڕانی مەیدانی (fieldwork) (تایتڵی سەرەکی) ئێثنۆگرافیی چییە؟ (تایتڵی لاوەکی) لە مێژووی سێ سەد ساڵەی خۆییدا، ئێثنۆگرافیی بە یەکێکە لە دیسیپلینە ئەکادیمییەکان ناسراوە و لە لایەن زۆرێک لە ئەنثڕۆپۆڵۆجییست و پسپۆڕانی بواری موزیک و کۆمەڵناسیی و جوگرافیی و فۆلکلۆریی و زمانەوانیی و لێکۆڵینەوەی ئایینی و سایکۆڵۆجیی و میژوو، هەرەها هەندێکی تر لە زانستە مرۆییەکان، گرنگی پێدەدرێت. مێژووی ئیثنۆگرافیی دەگەڕیتەوە بۆ سەرەتای گەڵاڵەکرنی چەمکی گەڕانی مەیدانی لە لایەن گێغهارد فرێدریچ مولەر gerhard friedrich müller (١٧٠٥ - ١٧٨٣). مولەر مێژووناس و جوگرافییاناسی بە رەگەز ئەڵمان بوو. دوای گەرانی مەیدانی بۆ سڕبیای وڵاتی روسیا، لە نێوان ساڵانی ١٧٣٣ تا ١٧٤٣، بە مەبەستی دروستکردنی نەخشەی ناوچەکە، لە نووسینەوەی گەڕانەکەیدا، باسی لە ئایین و جل و بەرگ و بۆنە تایبەتیی و کلتووریەکانی خەڵک و دانیشتووانی سڕبیای (ووڵاتی روسیا) کردووە. بە هۆی شێوازی تیۆریی و گێڕانەوە و گرنگیدانی بە کلتوور و داب و نەریتی خەڵك و کۆمەڵگە جیاوازەکانی سڕبیا، مولەر بە باوکی ئێثنۆگرافیی دادەنرێت لە مێژوودا. لە لایێکی ترەوە، سەرەتای بەکارهێنانی زاراوەی "ئێثنۆگرافی"ی دەگەڕێتەوە بۆ هەردوو مێژووناسی ئەڵمان august ludwig von schlözer و christoph wilhelm jacob gatterer، کە لە زانکۆی (گۆیتنگن)ی ئەڵمانیا دیسیپلینی ئێثنۆگرافیان دروستکرد لە بابەت و بەرنامەکانی خوێندندا. (پارەگرافی دووەم) ئێثنۆگرافیی بەوە پێناسە کراوە کە بوارێکی زانستی و ئەکادیمییە، گرنگی بە لێکۆڵینەوە دەدات لە هەموو لایەنەکانی کەلتووردا. ئێثنۆگرافیی شێوازێکی توێژینەوەی بەهائامێزی (qualitative) هەیە. ئەوەی جیگای بایەخە لە ئێثنۆگرافییدا، بریتیە لە زانیاریی لەسەر نووسینەوە و باسکردن و وەسفکرنی داب و نەریتی ئەو کۆمەڵە خەڵکانەی گەڕانی مەیدانیان لەنێودا ئەنجام دەدرێت. لە زانستی موزیکدا، ئێثنۆگرافیی بایەخی تایبەتی خۆی هەیە، بەڵام زیاتر لە لایەن ئێثنۆمیوزیکۆڵۆجییستەکان و دیسیپلینی ئێثنۆمیوزیکۆڵۆجیی باوە و بەکار دەهێندرێت. ئێثنۆگرافی، بە تایبەتی ئەوەی لە ئێثنۆمیوزیکۆڵۆجیی پەیڕەو دەکرێت، زادە و هەڵقوڵاوی تەکنیک و تیۆرییەکانی ئەنثڕۆپۆڵۆجیی کلتوورییە (cultural anthropology). ئەوەی ئەنثڕۆپۆڵۆجییست و ئێثنۆمیوزیکۆڵۆجییستەکان گرنگی پێدەدەن، بریتییە لە گەڕانی مەیدانی و کۆکردنەوەی داتا لەسەر کلتوور. لەسەر ئەمە، سارا کۆین دەنووسێت: ئێثنۆگرافی، "واتا لەخۆگرتنی هەنگاوێکی سۆسیۆڵۆجییانەی ورد لە بیر و باوەڕ و بەهاگەلی کۆمەڵایەتیی و بۆنە تایبەتی و هەڵسوکەوتی تاک لە کۆمەڵگەدا. هەر لەم روانگەیەوە، ئەنثڕۆپۆڵۆجییستەکان گرنگی بە تیگەیشتن لە چەمکی 'خزمایەتیی' و 'نەتەوایەتیی' و 'کۆمەڵایەتیی' و 'کلتوور' و 'کۆمەڵگە' دەدەن" (cohen, 1993: 123 - 124) (سەرچاوە). هەر لەسەر ئەوەی ئێثنۆگرافیی چی دەگەیەنێت بە مانا پراگماتیکیەکەی، کۆین دیسانەوە دەڵێ: ئێثنۆگرافیی (دێنت، زیاتر لە ٤٠ وشە) واتە بەسەربردنی کاتێکی دیاریکراو بۆ تیگەیشتن لە کۆمەڵگەیەک یان گروپێکی دەستنیشانکراو. بۆ ئەم مەبەستە، پێویستیمان بە شارەزایی و زانینی زمانی کەسەکان هەیە. هەروەها، پێویستیمان بە بەکارهێنانی چەندین تەکنیکی پەیوەست بە چاوپێکەوتن لەگەڵ تاک و بەژداریکردن لە بۆنە تایبەتییەکانی کۆمەڵگە و چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو کەسانەی گرنگن بۆ لێکۆڵینەوەکانمان هەیە. بۆیە، ئێثنۆگرافیی دەوەستێتە سەر چۆنیەتیی پەرەپێدان و تێکەڵاوبوون و هاورێیەتی لەگەڵ خەڵک لە لایەن ڵێکۆڵەرەوە. (cohen, 1993: 124) لاپه‌ڕه‌ی به‌رگ و سه‌ره‌تاییه‌كان (تایبه‌ته به توێژینه‌وه‌ی ده‌رچوون: به‌كالریۆس، ماسته‌ر، دكتۆرا) 1. به‌رگ: ته‌نها لۆگۆ و ناوی فاكه‌لتی و ناونیشانی توێژینه‌وه و ناوی قوتابی و ساڵ ده‌نووسرێت. 2. پوخته‌ی توێژینه‌وه. 3. پێشكه‌شه. 4. سوپاس و پێزانین (ئه‌گه‌ر هه‌بێت). 5. ناوه‌ڕۆك (پێرست). سه‌رچاوه پاشناو (ناوی كۆتایی)، ناوی سه‌ره‌كی: ناونیشانی توێژینه‌وه. ده‌زگای چاپ و بڵاوكردنه‌وه و ساڵی ده‌رچوون. نموونه: ئه‌حمه‌د، وریا: ئامێره‌كانی موزیكی كوردی. وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیری و لاوان، هه‌ولێر ٢٠٠٨.